معرفی: تاریخچه، اعضاء و وظایف کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوری­های همگرا

 

1. تاریخچه کمیسیون

کمیسیون تخصصی علوم پایه فعالیت خود را از سال 1388 با انتخاب دبیر آغاز نمود. در دو سال ابتدایی، فعالیت‌های این کمیسیون بیشتر معطوف به انتخاب حوزه‌های راهبردی و استخراج طرح‌های کلان ملی ذیل این حوزه‌ها و ساماندهی فرایند و ساختار نظارت بر هزینه‌کرد بودجه تحقیقاتی (نیم تا سه درصد) دستگاه‌های اجرایی حوزه کمیسیون بود. از سال 1391 پس از تعریف و تصویب طرح‌های کلان ملی، تمرکز فعالیت‌های کمیسیون بر ساماندهی نظام راهبری و اجرای طرح‌های کلان حوزه کمیسیون قرار گرفت.

همچنین در طول سال‌های اخیر، فعالیت‌های دیگری همچون بازنگری اولویت‌ها‌ی پژوهش و فنّاوری و طرح‌های کلان کمیسیون بر اساس سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی، تحلیل هزینه‌کرد بودجه تحقیقاتی دستگاه‌های اجرایی کشور در حوزه علوم پایه و استخراج چالش­ها و ارائه راهکارهای اعتلای علوم پایه صورت پذیرفته است.

با توجه به مصوبه بیست و دومین جلسه شورای عالی عتف عنوان کمیسیون تخصصی علوم پایه به کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوری­های همگرا تغییر کرد.

2. اعضای کمیسیون

1-2. رؤسای کمیسیون

مطابق ماده 4 آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فنّاوری مصوب 21/01/1398، رییس کمیسیون تخصصی ترجیحا از میان نمایندگان دستگاه‌های اجرایی عضو کمیسیون تخصصی با رأی موافق اکثریت کل اعضای کمیسیون تخصصی انتخاب و با حکم رییس کمیسیون دائمی منصوب می‌شو.د.

فهرست اسامی روسای کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوری­های همگرا

 

2-2. دبیران کمیسیون

مطابق بند 5 ماده 5 آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فنّاوری مصوب  21/01/1398، دبیر کمیسیون تخصصی که از اعضای کمیسیون محسوب می‌شود با انتخاب و حکم دبیرکل شورای عالی با حق رای منصوب می‌گردد. اسامی دبیران کمیسیون تخصصی مربوط از ابتدای تشکیل به شرح جدول زیر است:

 

فهرست اسامی دبیران کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوری­های همگرا

 

3-2. اعضای حقوقی کمیسیون

به استناد ماده 6 آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فنّاوری، فهرست اعضای حقوقی کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناور­های همگرا به شرح جدول زیر می‌باشند:

 

فهرست نمایندگان دستگاه‌های اجرایی کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوری­های همگرا

 

4-2. اعضای حقیقی کمیسیون

مطابق بند 2 ماده 5 آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فنّاوری اشخاص حقیقی پس از انتخاب توسط کمیسیون تخصصی مربوطه با تصمیم کمیسیون دائمی و با حکم دبیر کل شورای عالی به عضویت کمیسیون تخصصی منصوب می‌شوند. بر این اساس فهرست اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوی­های همگرا به شرح جدول زیر است:

فهرست اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی علوم پایه و فناوی­های همگرا

3. وظایف و ماموریتها

کمیسیون تخصصی برای ارائه مشاوره تخصصی در حوزه موضوعات مربوط به کمیسیون دائمی از طریق واکاوی و ارائه توصیه‌های سیاستی مناسب یا گزینه‌های تصمیم‌گیری برای توانمندسازی کمیسیون دائمی در انجام وظایف محول تشکیل می‌شود.

3-1. اهم وظایف

مطابق با ماده 3 آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری اهم وظایف کمیسیون ها عبارتند از:

الف) شناسایی مهمترین چالش‌های ملی مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی؛

ب) تدوین برنامه علم و فناوری 5 ساله (متناسب با برنامه های توسعه کشور) و یکساله جهت رفع چالش‌های تعیین شده؛

ج) ساماندهی، مدیریت و راهبری طرح های کلان ملی مصوب و

د) تهیه و تدوین گزارش عملکرد حوزه تخصصی مرتبط با برنامه‌های مصوب.

 

3-2. سایر ماموریتها

علاوه بر وظایفی که در آیین‌نامه کمیسیون‌های تخصصی ذکر شده است شورای عالی عتف، کمیسیون دائمی و دبیرخانه شورای عالی دارای وظایف و ماموریتهای بسیاری است که در قوانین و آیین نامه های مختلف به آنها اشاره شده است و کمیسیون های تخصصی در اجرای این ماموریتها نیز به کمیسیون دایمی و دبیرخانه شورا کمک می کنند که عبارتند از:

1- برگزاری جلسات ماهیانه کمیسیون، ارائه صورتجلسات و پیگیری تحقق مصوبات؛

2- حضور دبیر کمیسیون در جلسات مرتبط از جمله کمیسیون هماهنگی و جلساتی که از طرف دبیرخانه ارجاع داده می شود؛

3- تدوین سیاست‌ها و اولویت‌های پژوهش و فناوری و به روزرسانی آنها در حوزه کمیسیون تخصصی؛

4- کمک به تحقق هماهنگی‌های لازم میان دستگاه‌های عضو کمیسیون تخصصی جهت اجرای سیاست‌ها و اولویت‌های پژوهش و فناوری؛

5- بررسی و اعلام نظر در خصوص طرح‌های تحقیقاتی ثبت شده در سامانه سمات ملی و نظارت بر همراستا بودن؛ آنها با سیاستها و اولویتهای پژوهش و فناوری و ارایه گزارش های تحلیلی مربوطه؛

6- ارزیابی و تحلیل عملکرد پژوهش و فناوری دستگاههای عضو کمیسیون و بررسی همراستایی عملکرد آنها با سیاست‌ها و اولویت‌های پژوهش و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی و تهیه گزارش‌های تحلیلی مربوطه؛

7- شناسایی مهمترین نیازهای دستگاه های مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی؛

8- ترغیب دانشگاهها و مراکز پژوهش و فناوری جهت پاسخگویی به نیازهای دستگاههای مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی؛

9- پایش و ارزیابی سیاست‌های کلان علم، فناوری و نوآوری و کمک به بهبود و اجرای این سیاست‌ها و ارایه گزارش‌های تحلیلی مرتبط در حوزه کمیسیون تخصصی؛

10- رصد، پایش و بررسی فرصت‌ها و چالش‌های (ساختاری، نهادی و ...) توسعه علوم، تحقیقات و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

11- نظارت و کمک به پیشبرد برنامه ملی آینده‌نگاری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

12- کمک به سیاستگذاری، برنامه ریزی و پیگیری اجرای قانون حمایت از شرکتها و موسسات دانش بنیان به دبیرخانه؛

13- نظارت بر اجرایی سازی سیاست های علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری در دستگاه های عضو کمیسیون؛

14- بررسی نظام بودجه‌ریزی و تامین مالی پژوهش و فناوری در کشور و ارایه پیشنهاداتی جهت اصلاح آن و رفع نواقص و کاستی‌ها در حوزه کمیسیون تخصصی؛

15- انجام مطالعات ترازیابی درخصوص سیاست‌ها، قوانین و برنامه‌های علمی و فناورانه دیگر کشورها و ارایه پیشنهادهای لازم در حوزه کمیسیون تخصصی؛

16- پیشنهاد حذف یا تغییر قوانین و مقررات فعلی و تدوین و پیشنهاد قوانین، لوایح، برنامه‌ها، دستورالعمل‌ها و آیین‌نامه‌های اجرایی جدید جهت تسریع توسعه علوم، تحقیقات، فناوری و نوآوری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

17- ارایه پیشنهاد در خصوص سیاستگذاری‌های مرتبط با حقوق مالکیت فکری طرح‌های تحقیقاتی و فناورانه، همکاری‌های فناورانه ملی و بین‌المللی، ادغام‌ها و خریدهای شرکت‌های فناوری‌محور؛

18- ارایه پیشنهاد درخصوص تجاری‌سازی و کاربردی‌سازی دستاوردهای پژوهشی، انتقال و اشاعه فناوری در کشور، توسعه همکاری‌های ملی و بین‌المللی و جذب منابع داخلی و خارجی در زمینه‌های آموزش، تحقیق و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

19- برگزاری نشست و هم اندیشی در مورد موضوعات مهم تخصصی روز، اظهارنظر در امور فنی و تخصصی مرتبط با موضوع کمیسیون تخصصی و ارائه جمع بندی از طریق دبیرخانه به مسئولین ذیربط جهت تصمیم‌سازی؛