معرفی: تاریخچه، اعضاء و وظایف کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی

 

1.تاریخچه کمیسیون

کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی فعالیت خود را از سال 1389 با انتخاب دبیر آغاز نمود. در دو سال ابتدایی، فعالیت ‌های این کمیسیون بیشتر معطوف به انتخاب حوزه‌ های راهبردی و استخراج طرح‌ های کلان ملی ذیل این حوزه‌ ها و ساماندهی فرآیند و ساختار نظارت بر هزینه ‌کرد بودجه تحقیقاتی (نیم تا سه ­درصد) دستگاه‌ های اجرایی حوزه تخصصی کمیسیون بود. از سال 1391 پس از تعریف و تصویب طرح ‌های کلان ملی، تمرکز فعالیت ‌های کمیسیون بر ساماندهی نظام راهبری و اجرای طرح‌ های کلان ملی حوزه کمیسیون قرار گرفت.

همچنین در طول سال ‌های اخیر، فعالیت ‌های دیگری همچون بازنگری اولویت‌ های پژوهش و فناوری و طرح ‌های کلان ملی کمیسیون براساس سیاست‌ های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و تحلیل هزینه‌ کرد بودجه تحقیقاتی دستگاه ‌های اجرایی کشور در حوزه دفاع، امنیت و سیاست خارجی صورت پذیرفته است.

با توجه به مصوبه بیست و دومین جلسه شورای عالی عتف عنوان کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت ملی و سیاست خارجی به کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی تغییر کرد.

 

2. اعضای کمیسیون

2-1. رؤسای کمیسیون

مطابق بند 4 ماده 5 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 12/12/1392، رئیس کمیسیون تخصصی ترجیحاً از میان نمایندگان دستگاه ‌های اجرایی عضو کمیسیون تخصصی با رأی موافق اکثریت کل اعضای کمیسیون تخصصی انتخاب و با حکم رئیس کمیسیون دائمی منصوب می‌شود.

 

رؤسای کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی از ابتدا تا پایان سال 1399

 

2-2. دبیر کمیسیون

مطابق بند 5 ماده 5 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 12/12/1392، دبیر کمیسیون تخصصی که از اعضای کمیسیون محسوب می ‌شود با انتخاب و حکم دبیرکل شورای عالی با حق رأی منصوب می ‌گردد.

 

دبیران کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی از ابتدا تا پایان سال 1399

 

2-3. اعضای حقوقی کمیسیون

به استناد ماده 6 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، فهرست اعضای حقوقی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی به شرح جدول زیر می‌باشد:

فهرست نمایندگان دستگاه های اجرایی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی تا پایان سال 1399

2-4. اعضای حقیقی کمیسیون

مطابق بند 2 ماده 5 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، دبیرخانه مطابق "شیوه ­نامه فراخوان و انتخاب اعضای حقیقی کمیسیون ­های تخصصی شورای عالی عتف" که به تصویب کمیسیون دائمی می ­رسد، نسبت به انتخاب اعضای حقیقی اقدام خواهد کرد.

دبیرخانه در زمینه موضوع فعالیت هریک از کمیسیون­ های تخصصی با فراخوان از مراکز علمی دارای مجوز از مراکز ذی ­صلاح اقدام به تهیه فهرستی از دانشمندان، صاحب ­نظران و متخصصان برجسته کشور در زمینه ­ تخصصی مربوط می­ نماید. اشخاص حقیقی پس از انتخاب توسط کمیسیون تخصصی مربوط، با تصمیم کمیسیون دائمی و با حکم دبیر کل شورای عالی به عضویت کمیسیون تخصصی منصوب می ‌شوند. بر این اساس فهرست اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی به شرح جدول زیر است:

 

فهرست اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی تا پایان سال 1399

3. وظایف و مأموریت ­ها

کمیسیون تخصصی برای ارائه مشاوره تخصصی در حوزه موضوعات مربوط به کمیسیون دائمی از طریق واکاوی و ارائه توصیه ‌های سیاستی مناسب یا گزینه‌ های تصمیم‌ گیری برای توانمندسازی کمیسیون دائمی در انجام وظایف محول تشکیل می شود.

3-1. اهم وظایف

مطابق با ماده 3 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری اهم وظایف کمیسیون ­ها عبارتند از:

الف) شناسایی مهمترین چالش ‌های ملی مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی؛

ب) تدوین برنامه علم و فناوری 5 ساله (متناسب با برنامه ­های توسعه کشور) و یک­ ساله جهت رفع چالش ‌های تعیین شده؛

ج) ساماندهی، مدیریت و راهبری طرح ­های کلان ملی مصوب و

د) تهیه و تدوین گزارش عملکرد حوزه تخصصی مرتبط با برنامه ‌های مصوب.

 

3-2. سایر مأموریت ­ها

علاوه بر وظایفی که در آیین‌ نامه کمیسیون‌ های تخصصی ذکر شده است شورای عالی عتف، کمیسیون دائمی و دبیرخانه شورای عالی دارای وظایف و مأموریت­ های بسیاری است که در قوانین و آیین ­نامه ­های مختلف به آنها اشاره شده است و کمیسیون­ های تخصصی در اجرای این مأموریت­ ها نیز به کمیسیون دائمی و دبیرخانه شورا کمک می­ کنند که عبارتند از:

1- برگزاری جلسات ماهیانه کمیسیون، ارائه صورتجلسات و پیگیری تحقق مصوبات؛

2- حضور دبیر کمیسیون در جلسات مرتبط از جمله کمیسیون هماهنگی و جلساتی که از طرف دبیرخانه ارجاع داده می ­شود؛

3- تدوین سیاست ‌ها و اولویت‌ های پژوهش و فناوری و به­ روزرسانی آنها در حوزه کمیسیون تخصصی؛

4- کمک به تحقق هماهنگی‌ های لازم میان دستگاه‌ های عضو کمیسیون تخصصی جهت اجرای سیاست‌ ها و اولویت ‌های پژوهش و فناوری؛

5- بررسی و اعلام نظر درخصوص طرح‌ های تحقیقاتی ثبت شده در سامانه سمات ملی و نظارت بر همراستا بودن آنها با سیاست ­ها و اولویت ­های پژوهش و فناوری و ارایه گزارش ­های تحلیلی مربوطه؛

6- ارزیابی و تحلیل عملکرد پژوهش و فناوری دستگاه ­های عضو کمیسیون و بررسی همراستایی عملکرد آنها با سیاست ‌ها و اولویت ‌های پژوهش و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی و تهیه گزارش ‌های تحلیلی مربوطه؛

7- شناسایی مهمترین نیازهای دستگاه ­های مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی؛

8- ترغیب دانشگاه ­ها و مراکز پژوهش و فناوری جهت پاسخگویی به نیازهای دستگاه­ های مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی؛

9- پایش و ارزیابی سیاست ‌های کلان علم، فناوری و نوآوری و کمک به بهبود و اجرای این سیاست‌ ها و ارایه گزارش‌ های تحلیلی مرتبط در حوزه کمیسیون تخصصی؛

10- رصد، پایش و بررسی فرصت‌ ها و چالش‌ های (ساختاری، نهادی و ...) توسعه علوم، تحقیقات و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

11- نظارت و کمک به پیشبرد برنامه ملی آینده ‌نگاری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

12- کمک به سیاستگذاری، برنامه­ ریزی و پیگیری اجرای قانون حمایت از شرکت­ ها و مؤسسات دانش ­بنیان به دبیرخانه؛

13- نظارت بر اجرایی ­سازی سیاست­ های علم و فناوری ابلاغی مقام معظم رهبری در دستگاه­ های عضو کمیسیون؛

14- بررسی نظام بودجه‌ ریزی و تأمین مالی پژوهش و فناوری در کشور و ارایه پیشنهاداتی جهت اصلاح آن و رفع نواقص و کاستی ‌ها در حوزه کمیسیون تخصصی؛

15- انجام مطالعات ترازیابی درخصوص سیاست ‌ها، قوانین و برنامه ‌های علمی و فناورانه دیگر کشورها و ارایه پیشنهادهای لازم در حوزه کمیسیون تخصصی؛

16- پیشنهاد حذف یا تغییر قوانین و مقررات فعلی و تدوین و پیشنهاد قوانین، لوایح، برنامه ‌ها، دستورالعمل‌ ها و آیین ‌نامه ‌های اجرایی جدید جهت تسریع توسعه علوم، تحقیقات، فناوری و نوآوری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

17- ارایه پیشنهاد درخصوص سیاستگذاری ‌های مرتبط با حقوق مالکیت فکری طرح‌ های تحقیقاتی و فناورانه، همکاری‌ های فناورانه ملی و بین ‌المللی، ادغام ‌ها و خریدهای شرکت ‌های فناوری‌ محور؛

18- ارایه پیشنهاد درخصوص تجاری‌ سازی و کاربردی ‌سازی دستاوردهای پژوهشی، انتقال و اشاعه فناوری در کشور، توسعه همکاری ‌های ملی و بین ‌المللی و جذب منابع داخلی و خارجی در زمینه‌ های آموزش، تحقیق و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی؛

19- برگزاری نشست و هم ­اندیشی در مورد موضوعات مهم تخصصی روز، اظهارنظر در امور فنی و تخصصی مرتبط با موضوع کمیسیون تخصصی و ارائه جمع بندی از طریق دبیرخانه به مسئولین ذیربط جهت تصمیم‌ سازی.