دفاع، امنیت و سیاست ‌خارجی

معرفی: تاریخچه، اعضاء و وظایف کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی

 

1.تاریخچه کمیسیون

کمیسیون تخصصي دفاع، امنیت و سیاست خارجی فعالیت خود را از سال 1389 با انتخاب دبیر آغاز نمود. در دو سال ابتدایی، فعالیت ‌های این کمیسیون بیشتر معطوف به انتخاب حوزه‌ های راهبردی و استخراج طرح‌ های کلان ملی ذیل این حوزه‌ ها و ساماندهی فرآیند و ساختار نظارت بر هزینه ‌کرد بودجه تحقیقاتی (نیم تا سه ­درصد) دستگاه‌ های اجرایی حوزه تخصصی کمیسیون بود. از سال 1391 پس از تعریف و تصویب طرح ‌های کلان ملی، تمرکز فعالیت ‌های کمیسیون بر ساماندهی نظام راهبری و اجرای طرح‌ های کلان ملی حوزه کمیسیون قرار گرفت.

همچنین در طول سال ‌های اخیر، فعالیت ‌های دیگری همچون بازنگری اولویت‌ های پژوهش و فناوری و طرح ‌های کلان ملی کمیسیون براساس سیاست‌ های ابلاغی اقتصاد مقاومتی و تحلیل هزینه‌ کرد بودجه تحقیقاتی دستگاه ‌های اجرایی کشور در حوزه دفاع، امنیت و سیاست خارجی صورت پذیرفته است.

با توجه به مصوبه بیست و دومین جلسه شورای عالی عتف عنوان کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت ملی و سیاست خارجی به کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی تغییر کرد.

با توجه به مصوبه جلسه 215 کمیسیون دائمی مورخ 22/06/1402 دستگاه های اجرایی عضو کمیسیون متناسب با حوزه فعالیت کمیسیون تعریف گردید.

 

2-  اعضای کمیسیون

2-1- رؤسای کمیسیون

مطابق بند 4 ماده 5 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 12/12/1392، رئیس کمیسیون تخصصی ترجیحاً از میان نمایندگان دستگاه ‌های اجرایی عضو کمیسیون تخصصی با رأی موافق اکثریت کل اعضای کمیسیون تخصصی انتخاب و با حکم رئیس کمیسیون دائمی منصوب می‌ شود.

 

رؤسای کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی از ابتدا تاکنون

ردیف

نام و نام خانوادگی

سمت اجرایی

از تاریخ

تا تاریخ

1

دکتر سید میراحمد نوشین

رئیس مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی

22/09/1401

تاکنون

2

امیر دریادار فرهاد امیری

رئیس مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاع

15/11/1397

17/09/1400

3

مهندس حسین جبل­ عاملیان

رییس مؤسسه آموزشی تحقیقاتی صنایع دفاع

08/12/1394

15/11/1397

4

دکتر محمدرضا ولوی

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک ‌اشتر

-

-

5

دکتر ابوطالب شفقت

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک ‌اشتر

-

-

 

وظایف رییس کمیسیون

به استناد ماده 3 دستورالعمل تبیین وظایف کمیسیون­ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/05/1402، وظایف رییس کمیسیون به شرح زیر می ­باشد:

1.         مدیریت و راهبری جلسات کمیسیون تخصصی و جمع­ بندی و اتخاذ تصمیم در راستای اجرای وظایف کمیسیون (موضوع ماده 2 دستورالعمل)

2.         تعامل مؤثر با سایر ارکان شورای عالی و مجموعه­ های مرتبط در حوزه علم، فناوری و نوآوری کشور

3.         حضور مؤثر در جلسات کمیسیون دائمی

4.         نظارت بر فرایندهای تصمیم­ گیری کمیسیون تخصصی

5.         تأیید دستور جلسات و صورتجلسات کمیسیون تخصصی

6.         صدور احکام اعضای کارگروه­ های تخصصی ذیل کمیسیون

7.         سایر امور ارجاع شده از طرف دبیرکل شورای عالی

 

2-2-  دبیر کمیسیون

مطابق بند 5 ماده 5 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 12/12/1392، دبیر کمیسیون تخصصی که از اعضای کمیسیون محسوب می ‌شود با انتخاب و حکم دبیرکل شورای عالی با حق رأی منصوب می ‌گردد.

 

دبیران کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی از ابتدا تاکنون

ردیف

نام و نام خانوادگی

سمت علمی

از تاریخ

تا تاریخ

1

دکتر عبدالرحیم پدرام

استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی

08/06/1401

تاکنون

2

دکتر علیرضا سالاری

مشاور وزارت امور خارجه

02/10/1399

07/06/1401

3

دکتر سید کمال طبائیان

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

24/12/1395

01/10/1399

4

دکتر فرزاد طرهانی

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

04/08/1390

29/11/1395

5

دکتر محمدرضا ولوی

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک­اشتر

16/12/1388

03/08/1390

 

وظایف دبیر کمیسیون

به استناد ماده 4 دستورالعمل تبیین وظایف کمیسیون ­های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/05/1402، وظایف دبیر کمیسیون به شرح زیر می ­باشد:

1.         همکاری در مدیریت جلسات کمیسیون تخصصی، جمع­بندی و اتخاذ تصمیم در راستای اجرای وظایف کمیسیون (موضوع ماده 2 دستورالعمل)

2.         مشارکت در فرآیند انتخاب اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی

3.         تنظیم برنامه سالانه جلسات کمیسیون تخصصی با هماهنگی رئیس کمیسیون و ارائه آن به کمیسیون تخصصی

4.         انجام اقدامات لازم جهت برگزاری به موقع و موثر جلسات کمیسیون تخصصی

5.         تنظیم دستور جلسات با هماهنگی رئیس کمیسیون و امضای دعوتنامه

6.         تهیه و تنظیم صورتجلسات کمیسیون تخصصی

7.         مدیریت مطالعات و بررسی ‌های کارشناسانه زیر نظر کمیسیون تخصصی و تهیه و تدوین گزارش‌ های موردی بنا به درخواست دبیرخانه

8.         رسیدگی به امور حضور و غیاب اعضای کمیسیون تخصصی مطابق آیین ­نامه مربوطه

9.         شرکت در جلسات کمیسیون هماهنگی امور علمی، فناوری و نوآوری و کمیسیون دائمی

10.     حضور در جلسات خارج از دبیرخانه ارجاع شده از طرف دبیرخانه و ارایه گزارش‌ جلسه در صورت لزوم

11.     پاسخ به کلیه مکاتبات و انجام امور ارجاعی از سوی دبیرکل شورای عالی

12.     نظارت بر عملکرد و تأیید گزارش ­ها و محتوای تهیه شده توسط کارشناسان

13.     حضور در دبیرخانه مطابق با مفاد مندرج در تفاهم­ نامه

14.   سایر امور ارجاع شده از طرف دبیرخانه

 

2-3. اعضای حقوقی کمیسیون

به استناد ماده 6 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، فهرست اعضای حقوقی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی به شرح جدول زیر می‌باشد:

فهرست نمایندگان دستگاه های اجرایی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی تاکنون

ردیف

نام دستگاه

نام نماینده

1

وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح

دکتر سید میراحمد نوشین

2

وزارت امور خارجه

دکتر محمدحسن شیخ الاسلامی

3

وزارت کشور

دکتر عبدالرحیم پدرام

4

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

دکتر محمدرضا محمدزاده عطار

5

وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات

دکتر محمدحسین تدین

6

وزارت اطلاعات

محرمانه (معرفی شده)

7

سازمان برنامه و بودجه کشور

دکتر محمود ملکوتی ­خواه

8



 

وظایف اعضای حقوقی

به استناد ماده 5 دستورالعمل تبیین وظایف کمیسیون ­های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/05/1402، وظایف نماینده دستگاه اجرایی (عضو حقوقی) کمیسیون به شرح زیر می ­باشد:

1.         حضور مؤثر در جلسات کمیسیون تخصصی

2.         تعامل مؤثر با مقامات دستگاه متبوع به­ منظور انعکاس نظرات آنان در کمیسیون تخصصی و پیش ­برد و اجرای مصوبات در دستگاه مربوط

3.         مشارکت در فرآیند انتخاب اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی

 

2-4.اعضای حقیقی کمیسیون

مطابق بند 2 ماده 5 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، دبیرخانه مطابق "شیوه ­نامه فراخوان و انتخاب اعضای حقیقی کمیسیون ­های تخصصی شورای عالی عتف" که به تصویب کمیسیون دائمی می ­رسد، نسبت به انتخاب اعضای حقیقی اقدام خواهد کرد.

دبیرخانه در زمینه موضوع فعالیت هریک از کمیسیون­ های تخصصی با فراخوان از مراکز علمی دارای مجوز از مراکز ذی ­صلاح اقدام به تهیه فهرستی از دانشمندان، صاحب ­نظران و متخصصان برجسته کشور در زمینه ­ تخصصی مربوط می­ نماید. اشخاص حقیقی پس از انتخاب توسط کمیسیون تخصصی مربوط، با تصمیم کمیسیون دائمی و با حکم دبیر کل شورای عالی به عضویت کمیسیون تخصصی منصوب می ‌شوند. بر این اساس فهرست اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی به شرح جدول زیر است:

 

فهرست اعضای حقیقی کمیسیون تخصصی دفاع، امنیت و سیاست خارجی تاکنون

ردیف

نام اعضاء

سمت علمی

1

دکتر رسول جلیلی

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی­ شریف

2

دکتر سیدمحمد مهدی هادوی

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس

3

دکتر امین موسایی

عضو هیئت علمی دانشگاه یاسوج

4

دکتر سیدهادی زرقانی

عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد

5

دکتر اصغر افتخاری

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)

6

دکتر عباس ملکی

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف

7

دکتر هادی نیلفروشان

عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی

8

دکتر فرشاد شریعت

عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق (ع)

9

دکتر حسین مزدورانی شیرازی

عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر

10

دکتر نسرین مصفا

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران

11

دکتر عبدالرحیم پدرام

استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی (دبیر)

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

3- وظایف و مأموریت­ های کمیسیون تخصصی

کمیسیون تخصصی برای ارائه مشاوره تخصصی در حوزه موضوعات مربوط به کمیسیون دائمی از طریق واکاوی و ارائه توصیه ‌های سیاستی مناسب یا گزینه‌ های تصمیم‌ گیری برای توانمندسازی کمیسیون دائمی در انجام وظایف محول تشکیل می شود.

3-1-  اهم وظایف

مطابق با ماده 3 آیین ‌نامه کمیسیون‌ های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری اهم وظایف کمیسیون ­ها عبارتند از:

الف) شناسایی مهمترین چالش ‌های ملی مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی

ب) تدوین برنامه علم و فناوری 5 ساله (متناسب با برنامه ­های توسعه کشور) و یک­ ساله جهت رفع چالش ‌های تعیین شده

ج) ساماندهی، مدیریت و راهبری طرح ­های کلان ملی مصوب و

د) تهیه و تدوین گزارش عملکرد حوزه تخصصی مرتبط با برنامه ‌های مصوب.

سایر مأموریت ­ها

به استناد ماده 2 دستورالعمل تبیین وظایف کمیسیون ­های تخصصی شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری مصوب 28/05/1402، وظایف کمیسیون های تخصصی به شرح زیر می ­باشد. وظایف کمیسیون­ های تخصصی در چهار حوزه زیر طبقه­ بندی می ­شود:

سیاستگذاری و برنامه­ ریزی کلان عتف

- همکاری در اولویت­ بندی و انتخاب طرح­ های اجرایی بلندمدت سرمایه ­گذاری کلان در بخش­ های آموزش، پژوهش و فناوری در حوزه کمیسیون تخصصی

- ساماندهی، مدیریت و راهبری طرح ­های اجرایی بلندمدت سرمایه ­گذاری کلان ملی مصوب مرتبط با کمیسیون تخصصی

- پیشنهاد راهبردها و برنامه ‌‌های کلان توسعه در حوزه‌ های علوم، تحقیقات و فناوری در چارچوب سند چشم ‌انداز و اسناد بالادستی به دبیرخانه

- شناسایی مهمترین چالش ‌های ملی مرتبط با حوزه کمیسیون تخصصی

- تدوین برنامه علم و فناوری پنج ساله (متناسب با برنامه ­های توسعه کشور) و یک­ ساله جهت رفع چالش‌ های تعیین شده

هماهنگی، پایش و ارزیابی

- همکاری در پایش و ارزیابی کلان تحقق اهداف و سیاست ‌های ابلاغی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری در سطح دستگاه ‌های اجرایی، ستادی و استانی

- نظارت بر حسن انجام طرح ­های اجرایی بلندمدت سرمایه­ گذاری کلان ملی مصوب مرتبط با کمیسیون تخصصی

- بررسی برنامه ­های توسعه ­ای کشور در حوزه ­های علوم، تحقیقات و فناوری و ارائه پیشنهاد جهت اصلاح و رفع کاستی ­ها در حوزه کمیسیون تخصصی

- نظارت بر عملکرد پژوهش و فناوری دستگاه ‌های عضو کمیسیون و تهیه گزارش ­های مرتبط

- بررسی و ارزیابی پیشنهاده­ ها و گزارش ­های ثبت شده در سامانه سمات ملی و نظارت بر هم ­راستایی طرح­ های پژوهش و فناوری دستگاه ­های مشمول با سیاست ­ها و اولویت­ های پژوهش و فناوری مصوب شورای عالی

- تهیه و تدوین گزارش عملکرد حوزه تخصصی مرتبط با برنامه ‌های یک ­ساله و پنج ­ساله مصوب

حمایت و تأمین منابع حوزه ­های عتف

- بررسی نظام بودجه ­ریزی و تأمین منابع مالی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری و ارائه پیشنهاد جهت اصلاح و رفع کاستی ­ها در حوزه کمیسیون تخصصی

سایر موارد

- ارائه مشاوره تخصصی به کمیسیون دائمی و پشتیبانی مشاوره ­ای از فعالیت­ های دبیرخانه در حوزه ­های تخصصی

- سایر امور ارجاع شده از سوی دبیرخانه و کمیسیون هماهنگی امور علمی، فناوری و نوآوری